HISTORIA DWORCA - dworzec wyry

Trasa kolejowa i budowa dworca

Komunikacja drogowa do Wyr.
Droga prowadząca z Mikołowa przez Wyry do Pszczyny jest już bardzo stara. Do roku 1848 istniała ona jako zwykła droga polna. w latach 1846-48 zbudowano odcinek Mikołów-Wyry-Gostyń-Kobiór-Pszczyna, aż do granicy ówczesnej austriackiej pod Goczałkowicami jako szosę.

Kolej żelazna z Tychów do Łazisk Średnich i Jaśkowic.
Linia kolei żelaznej Tychy - Jaśkowice szła od 1870 roku wzdłuż południowej granicy wsi, najbliższa stacja kolejowa znajdowała się dopiero w Łaziskach Średnich, 2,6km od wsi Wyry. Linię tą zbudowano w dwóch odcinkach. 16.08.1865 roku otwarto ruch na odcinku Jaśkowice - Łaziska Średnie, głównie dla przewozu towarowego (węgiel), gdyż w Jaśkowicach było połączenie z jedyną wówczas w pobliżu linią kolejową: Racibórz - Mikołów - Katowice. Z chwilą kiedy w r. 1868 przedłużono linię z Murcek przez Tychy do Pszczyny i Dziedzic, zbudowano połączenie Tychów do Łazisk Średnich i uruchomiono cały odcinek Tychy - Jaśkowice w dniu 24.06.1870 r. W samych Wyrach przystanek kolejowy utworzono dopiero po ostatniej wojnie (do Tychów 5km, do Jaśkowic 13km).

Przystanek PKP Wyry.

Pierwszym osiągnięciem powołanego w 1945 r. samorządu było uzyskanie zezwolenia na budowę przystanku kolejowego. Do nadzorowania robót DOKP Katowice wyznaczyła swojego pracownika Pawła Spyrę - mieszkańca Wyr. Koszt budowy i wyposażenia obiektu Urząd Gminy przyjął na siebie zaś po dokonanym odbiorze technicznym obiekt protokolarnie został przekazany pod nadzór i do eksploatacji DOKP Katowice. Przystanek przekazano do użytku w dniu 02.09.1945 r. Od tego dnia wszystkie pociągi osobowe miały obowiązek zatrzymywać się we Wyrach. Dla mieszkańców dojeżdżających do pracy była to wielka ulga. Obiekt nie przedstawiał specjalnej wartości. Był to drewniany barak składający się z dwóch pomieszczeń: kasy i poczekalni. W okresie zimowym pomieszczenie ogrzewano piecami węglowymi. W latach sześćdziesiątych barak został zlikwidowany. W zamian niego powstał dworzec z prawdziwego zdarzenia z dwoma peronami, rozjazdami i bocznymi peronami dla pociągów towarowych. W 1967 roku przy budowie dworca proste prace nie wymagające specjalistycznych umiejętności (budowa peronów, chodników) wykonywali robotnicy z zakładu karnego z Łazisk Górnych - wspomina Pan Edward, który w tym samym czasie budował swój dom we Wyrach przy dawnej ulicy Sienkiewicza. Pan Edward przynosił robotnikom ulung (herbatę) za co oczywiście byli mu bardzo wdzięczni ;)

Powstanie pubu pizzerii DWORZEC WYRY

Na początkiem lat 90 w okresie przemian polityczno-gospodarczych, gdy w budżetach firm i spółek państwowych brakowało środków na praktycznie wszystko, DOKP podjęła decyzję o likwidacji i zamknięciu wielu małych stacji kolejowych, których znaczne koszty utrzymania i remontów ponosiła. W kolejnych latach, gdy sytuacja ekonomiczna nie poprawiała się w sposób znaczący, DOKP zaczęła sprzedawać należący do niej majątek, który przejmowały inne spółki kolejowe lub trafiał on do rąk prywatnych. W taki sposób wiele nieczynnych stacji kolejowych (jak np.: Dworzec Wyry) trafiło do prywatnych właścicieli, którzy mieli różne pomysły na ich zagospodarowanie i ponowne narodziny.  Początkiem 2006 roku Dworzec Wyry zyskał nowego właściciela. Dworzec był bardzo w złym stanie technicznym. Spotkał go podobny los jak wiele podobnych zamkniętych i opuszczonych budynków - przez lata był niszczony i ulegał stopniowej degradacji, aż ostatecznie pozostały jedynie mury, woda i żabki w piwnicy ;) Terenem wokół dworca zawładnęła dzika roślinność i stał się przy okazji nielegalnym wysypiskiem różnych odpadów. Remont dworca i jego okolicy wymagał zatem wielu środków, siły i chyba najwięcej samozaparcia i wiary w powodzenie przedsięwzięcia. Po półtorej roku ogromnym nakładem własnych sił Dworzec Wyry został oddany do użytku. Obecnie oprócz powierzchni użytkowej dworca klienci mają również do dyspozycji ok. 1000m2 zagospodarowanego terenu wokół dworca. Oświetlenie zaprojektowała i wykonała firma BloomLight z Bielska-Białej (http://www.bloomlight.pl).

Dworce na sprzedaż

Podobna historia jak Dworca Wyry spotkało wiele tego typu obiektów w Polsce. Zjawisko to stało się na tyle powszechne, iż zainteresowały się nim media. Stacja TVN w swoim porannym programie "Dzień Dobry TVN" w sobotę 26.01.2008 roku wyemitowała, krótki reportarz na temat nieczynnych dworców kolejowych, które przechodzą w prywatne ręce i zmieniają swoją starą funkcję i przeznaczenie. Najczęściej są to obiekty w bardzo złym stanie techniczym, zamknięte przed laty i nieszczejące, dewastowane wraz z upływem czasu. W programie tym przedstawiono kilka przykładów obiektów dworcowych w Polsce, które zostały sprzedane prywatnym właścicielom i po wykonaniu najczęściej genralnego remontu oddane do użytku w nowej formule. Przykładem był m.in. dworzec w  Białowieży, dworzec we Wyrach oraz kilka innych w Polsce. W jednym z nich znajduje się obecnie sklep z materiałami metalowymi, natomiast dworzec w Białowieży (Białowieża Towarowa, zabytkowy dworzec) oraz Dworzec Wyry zostały przebudowane na restauracje. Właściciel dworca w Białowieży Pan Michał Drynkowski oraz właścicielka Dworca Wyry - Monika Marcińczyk przy tej okazji zostali zaproszeniu od programu i uczestniczyli w programie na żywo.

Podobny reportarz, pod tytułem "PKP sprzedaje dworce", został przygotowany i wyemitowany w tvs - Telewizji Silesia w dniu 26.10.2009 roku. W reportarzu również zaprezentowano przykład Dworca Wyry, który był pierwszym w naszym regionie dworcem kolejowym wyremontowanym i otwartym na nowo ale już z innym przeznaczeniem.